Maladi ya virisi ya Ebola mpe maladi ya virisi ya Marburg ezali nini?
Maladi ya virus ya Ebola (EVD) mpe Maladi ya virus ya Marburg (MVD) nionso mibale eza maladi ya mabe mpe ya makasi oyo ebimaka na ba virus ekeseni. Yango ezali kati na etuluku ya makono oyo mabengami Maladi ya fièvre hémorragique oyo eutaka na virisi (VHF).
Atako yango ezali maladi mibale ekeseni oyo euti na bavirisi ekeseni, maladi oyo yango ezali kobimisa ekokani. Mpo na yango, ndenge oyo minganga mpe bato oyo basalisaka mpo na kolongono ya nzoto batalelaka bamaladi yango ekokani.
Ndenge nini bamaladi yango epalanganaka?
Okoki kozwa EVD to MVD soki mai ya nzoto ya moto oyo azali na maladi yango (to oyo akufi na yango) ekoti na miso, na zolo, na monoko, to na loposo na yo oyo ebebi.
Mai ya nzoto ezali:
- Makila
- Nsonge (matutu)
- Kotoka
- Miso ya moto
- Kosumba
- Kosanza
- Mabele ya mama
- Mai ya libumu (mai oyo ezalaka na kati ya nzoto ya mwana oyo azali kokola)
- Mai na libumu ya mama mpe mwana
Mai yango ekoki kopesa maladi ata soki ekauki.
Bato oyo basalaka mosala ya monganga (na ndakisa, ba infirmiers mpe minganga), bato ya libota oyo bazali kosalisa bandeko oyo bazali kobela, mpe bato oyo basalaka misala ya kokunda ebembe bazali na likama makasi.
Likama ezali mpenza te mpo na bato oyo babatelaki te to bazalaki na boyokani na moto oyo azali na EVD to MVD.
Bilembo ya bamaladi yango ezali nini?
Ezali na elembo moko te oyo emonanaka kaka na bamaladi yango. Komiyoka mabe mpo na EVD to MVD ekoki kozala:
- Fievre
- Mpasi na moto to na nzoto
- Mposo ya nzoto
- Mpasi to kolemba
- Maladi ya mongongo
- Diarrhée (kosumba na mai)
- Kosanza
- Mpasi na libumu
- Makila to bampota oyo eyebani ntina te
Nkisi to mangwele nini ezali?
Ezali na nkisi moko te oyo ekoki kopekisa MVD yango mpe nkisi moko te mpo na kobikisa bato oyo bazali na yango. Ezali na mangwele mpo na kopekisa lolenge mosusu ya EVD, kasi mangwele yango ezali kaka mpo na basali ya bokolongono oyo bakoki kosala na moto ya maladi ya EVD. Ezali mpe na nkisi mpo na kosalisa mitindo mosusu ya EVD. Bato oyo bazali na EVD to MVD basengeli koluka lisalisi ya monganga. Soki moto azwi lisalisi ya monganga na ntango oyo ebongi, akozala na likoki ya kobika.
Ekozala boni soki nakei na mboka oyo ezali na EVD to MVD?
Nazali na likama?
Ezali bobele na bikolo moke oyo bizalaki na bokono ya EVD to MVD. Nzokande, ata soki okei na mikili yango, ekoki kozala ete okobɛla maladi yango te, longola kaka soki osimbi mai ya nzoto ya moto oyo azali na maladi yango to oyo akufi na yango. Soki ozali na likama mingi soki:
- Mosala na bisika ya kolongono ya nzoto (na ndakisa ba infirmiers mpe minganga)
- Kobatela bandeko ya libota to bandeko oyo bazali kobela
- Kozala moto ya lokumu na ntango ya lilaka to na ntango ya kokunda
Nakoki kosala nini mpo na kopekisa EVD to MVD?
Boya kosimba bato ya maladi mpe kosimba makila to mai ya nzoto ya moto mosusu. Sukolaka maboko na yo mbala na mbala na sabuni mpe na mai. Kosimba bibembe te na ntango ya kokunda ebembe.
Nakosala nini nsima ya kosala mobembo?
Soki okei na esika oyo maladi ya EVD to MVD ezali, keba na bilembo (mingi fièvre) mikolo 21 nsima ya kolongwa na mboka. Soki okomi koyoka nzoto malamu te, boya kosimba bato mosusu mpe benga monganga na yo Biro ya bokolongono ya nzoto ya mboka (na Lingelesi). Soki ozali koluka lisalisi ya monganga, yebisa bango mbala moko ete ozali kokende.